Wat gebeurt er met je wanneer je als kind je huis achter moet laten? Hoe is het in een vluchtelingenkamp op Lesbos? En kun je als jongen en meisje van 12 ‘gewoon’ met elkaar bevriend zijn?

Het zijn enkele van de vele vragen die aan bod kwamen tijdens het educatieprogramma van documentairefestival Beholders; documentary dialogues. Cultuurkade Meierijstad stelde, samen met Beholders, het programma samen.

“Dansen, dansen, dansen!” roept groep 6/7 van basisschool De Empel op deze dinsdagmorgen begin oktober in de intieme theaterzaal van de oude stoomzuivelfabriek in Erp. Eén van hun klasgenoten staat voor de groep en laat zijn breakdance-moves zien. Aanleiding is een documentaire over Kim en Bob, een meisje en jongen die met elkaar bevriend zijn en zich afvragen of hun vriendschap kan blijven bestaan, nu ze beiden aan de vooravond van hun puberteit staan. Cokky van Dongen, die het gesprek deze ochtend leidt: “Stel je voor dat we van jóú een documentaire zouden maken, waar zou die dan over gaan?” Verschillende kinderen komen naar voren om te vertellen over hun hobby’s, waaronder de jongen met de breakdance-moves.

Waardevol gesprek
Het is een welkom luchtig onderwerp na de eerste documentaire die deze ochtend op het programma stond: Hallo Salaam. In Hallo Salaam volgen we Sil en Merlijn, die naar een vluchtelingenkamp op Lesbos gaan om te ervaren hoe het leven daar is. En om vrienden te maken. Het resultaat is een korte, aangrijpende documentaire. “Best een mooie film”, verzucht een meisje meteen na afloop. “Wat vond je er mooi aan?” vraagt Cokky. “Dat je vrienden kunt zijn met kinderen uit andere landen.” Bij groep 5/6 van De Empel, die dezelfde film eerder op de ochtend zag, heeft de film nog veel meer teweeg gebracht. “Bij ons in de klas zitten twee Syrische meisjes, die net als de kinderen in de film gevlucht zijn”, vertelt Michelle van Doorn, leerkracht van deze klas. “Zij zochten al een tijdje naar een manier om hun verhaal te vertellen aan de kinderen in de klas. Maar ze vonden dat ook steeds heel lastig. Bij het kijken van de documentaire werden ze erg emotioneel: ze herkenden er zó veel in. En naderhand zeiden ze tegen mij dat ze het er nu wél over wilden hebben in de klas. Dat hebben ze gedaan en het werd een heel waardevol gesprek. De film heeft echt iets opengebroken voor ze. Het was het zetje dat ze nodig hadden.”

“Het is zó leerzaam dat ze zien: we hebben niet allemaal een Playstation, we hebben niet eens allemaal een warm bed!”

Deep learning
Ook Rientje Beekmans, leerkracht van groep 6/7 van De Empel, is enthousiast. “Binnen het Kunstmenu van Cultuurkade hebben wij een weloverwogen keuze gemaakt voor een bezoek aan documentairefestival Beholders”, vertelt ze. “Met onze school zijn we bezig met ‘deep learning’, een gedachtegoed uit Canada. Daarin staan zes mondiale competenties centraal. Daarvan zien we vooral kritisch denken, communicatie en karaktervorming terug bij Beholders. Door te kijken naar de belevingswereld van andere kinderen, gaan ze nadenken. Wat betekent dat eigenlijk: ik en de wereld? Het zien van andere perspectieven creëert begrip voor de ander en zorgt ervoor dat je je eigen mening kunt bepalen. Bij de film over Sil en Merlijn in dat vluchtelingenkamp is het zó leerzaam dat ze zien: we hebben niet allemaal een Playstation, we hebben niet eens allemaal een warm bed! Zo’n documentaire is sowieso even wat ánders dan kinderen gewend zijn. Voorstellingen als dans of muziek zijn veel bekender. Met een documentaire kijk je een keer op een andere manier naar cultuur. Dat, gecombineerd met de goede en leuke werkvormen die gekozen waren, zorgt voor een erg waardevolle ervaring!”